Día Internacional dos Océanos 2023: Caiac/sendeiro + charla na Illa de Arousa
Chega o Día Internacional dos Océanos e, como non podía ser doutro modo, o propósito é empaparse de sabedoría con sabor a mar!
O sábado 10 sairemos, sen moito madrugar, dende Praza España en dirección Illa de Arousa onde a intención é que todos nos subamos a un caiac. Pero non vos preocupedes, cabe a posibilidade de formar un grupo B para facer un sendeiro bordeando un anaco do Parque Natural Complexo Intermareal Umia – O Grove -A Lanzada – Punta do Carreirón e Lagoa de Bodeira.
No sur da Illa de Arousa, o Parque Natural de Carreirón ten 1.3 km2 de extensión e é zona de especial protección para as aves. De feito, para os que vaides camiñando podedes parar nunha das dúas casetas de avistamento de aves que se atopan preto da laguna de Carreirón. Non hai que menospreciar tampouco as fermosas formas das rochas que, froito do mar e do vento, se foron gañando nomes tan curiosos coma Con dos Tres Pés, Con do Fuciño do Porco e Con do Cocodrilo, entre outras.
Polo mar, iremos da man de Alecrín Actividades e navegaremos uns 7-8 Km (equiparable o que fixemos no mesmo día en 2021 ou na ruta de Fragas do Eume no 2019, para que vos fagades unha idea). A ruta descorrerá entre as cristalinas augas da ría onde, se vamos ven de tempo, achegarémonos a visitar bateas. Na metade da ruta, chegando a Punta Carreirón, teremos tempo para almorzar e xuntarémosnos os dous grupos para escoitar unha charla sobre os segredos naturais que agocha o ecosistema intermareal desa zona do parque.
Imos ir abrindo boca para que os que vos paredes a ler este artigo xa vaiades cun punto extra. Intermareal rochoso… A qué soa iso?
Pois chámase intermareal a zona de transición comprendida entre a baixamar e a pleamar. Polo tanto, o que nós observamos, vai directamente relacionada coas mareas e varía dependendo da posición dos nosos astros con respecto á Terra e da batimetría do fondo.
Por suposto, esta franxa do litoral pode ser de area ou de rocha. Nós quixemos achegarnos a unha zona rochosa porque os seus misterios son apaixonantes.
Imaxinádevos que estades na vosa casa e cada 12 horas (período da onda de marea) vos vedes expostos a condicións distintas, de repente o salón inúndase, as temperaturas baixan moitísimo, o frigorífico énchese ou vacíase de súpeto… A cantidade de adaptacións que teríamos que ter para estar cómodos nesta situación sería incrible. Pois así viven os organismos que habitan no intermareal rochoso.
Ademáis, non é o mesmo para o que habita no primeiro piso que para o que vive nun sexto de altura. O primeiro destes pasará máis tempo en secano e polo tanto ten que estar moi alerta e preparado para cando lle cambien as condicións de vida repentinamente.
Así, nun intermareal existe a denominada “zonación” que non é outra cousa que a distinta distribución de organismos entre a zona de marea baixa á zona de marea alta.
Nós fixarémonos en certos seres vivos claves que nos poidan axudar a interpretar as condicións as que están adaptados. Ollo, porque a meirande parte deles buscan refuxios moi pequeniños polo que haberá que estar atentos como estamos a miña compañeira e máis eu na foto anterior. Algúns atópanse en fendas e oquedades das rochas mentres que outros, os que non soportan quedarse en secano, os localizaremos nas denominadas pozas intermareais.
A pesar de ser un ambiente de vida extremo, non so é a casa de moitos organismos se non que tamén serve de zona de alimentación e descanso para gran variedade de aves e proporciona unha franxa de protección costeira fronte á erosión das grandes marexadas. Así que nos tamén sacamos algo de beneficio por aquí.
Pero, Por qué imos falar disto despois de comer?
Sei que pode soar pesado, despois de camiñar, remar e comer, poñernos a camiñar entre rochas baixo o sol. Pero así é a natureza. Non eliximos nós a hora, a elixe a marea.
A marea, ese cambio periódico do nivel do mar que observamos na costa, ven producida polas forzas de atracción gravitacionais do Sol e a Lúa sobre a Terra. Comprender isto non é tarea sinxela, responde a complexas ecuacións matemáticas e esixe unha visión espacial da que eu mesma vou escasa. Pero animo a calquera a realizar unha exhaustiva búsqueda en internet para entendelo en profundidade e explicalo o sábado!
Dito de maneira moi sinxela:
A Lúa xira arredor da Terra mentres que a Terra fai o mesmo arredor do Sol, ata ahí todo ben. Cada un destes círculos, elipsoides máis ben, teñen un eixos distintos porque están ovalados cara cada un dos astros, cara a Lúa ou cara o Sol, e ademáis non se completan a mesma velocidade, un dura un ano e o outro 28 días, aproximadamente.
Cando os eixos maiores de cada elipse se aliñan a amplitude das mareas é máxima, mareas vivas, en cambio cando se atopan en sentido perpendicular a amplitude é mínima e nos atopamos nas chamadas mareas mortas.
Estas variacións determinan en gran medida tódolos organismos que imos ollar no intermareal da Illa de Arousa. Para o día 10 de Xuño, a baixamar cadra ás 16:06 h (se poñedes tabla de mareas Illa de Arousa en internet atoparedes bos resultados moi rápido). Aínda que nós atoparemos en cuarto menguante e as mareas serán mortas, a única oportunidade que temos de ollar este ecosistema é despois de comer.
Como incentivo para que non vos pese a comida, adiántovos que tedes que estar atentos porque haberá concurso cun premio moi mariño para o que máis respostas acerte!! Algunhas das preguntas tamén irán relacionadas con temas que xa tocamos anteriormente aquí.
Non vos perdades esta xornada! As prazas nos caiacs son limitadas polo que abriremos a lista cun pouco mais de antelación do normal, do 30 de maio ao 6 de xuño. Eso sí, temos que facer polo menos 30 caiaquistas para levar a cabo a actividade! Coma sempe, máis información chamando ao club e estando atentos ao blog.
VÉMONOS NO MAR!
Cristina Fernández, vogal de Medioambiente.
